THÔNG TIN Y KHOA | Tiền mãn kinh và mãn kinh

10 Điều Phụ Nữ Mãn Kinh nên Biết

Mãn kinh được hiểu là 12 tháng không có kinh trở lại. Mãn kinh chính là việc thoái hóa buồng trứng không hồi phục, khiến người phụ nữ không phóng noãn (rụng trứng), không còn kinh nguyệt và làm tăng nguy cơ mắc thêm nhiều bệnh tật cho chị em....
1. Mãn kinh trước 40 tuổi

Mãn kinh thường xảy ra ở độ tuổi từ 45 – 50. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp mãn kinh trước 40 tuổi, gọi là mãn kinh sớm. Lúc này, buồng trứng ngưng hẳn hoạt động, không phóng noãn nữa, tức là ngừng tiết nội tiết tố estrogen và progesterone..

2. Mãn kinh không phải là bệnh

Mãn kinh không phải là bệnh mà là những biểu hiện và hội chứng do quy luật của vòng đời. Mãn kinh ở phụ nữ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tâm sinh lý, kinh khủng hơn nhiều so với đàn ông mãn dục.
3. Trầm cảm khi mãn kinh

Sự thiếu hụt nội tiết tố estrogen và progesterone ảnh hưởng đến hệ thần kinh thực vật, khiến người phụ nữ cảm thấy bất an, lo lắng, căng thẳng, stress kéo dài. Cộng với đó là sự xuống cấp về nhan sắc như da khô, thâm nám, tóc rụng, tăng cân béo bụng ra trầm cảm, rối loạn về tâm lý ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

4. Mãn kinh dễ mắc viêm âm đạo
Cơ thể của phụ nữ có cơ chế tự làm sạch, chống viêm nhiễm phụ khoa. Tuy nhiên, sự thiếu hụt nội tiết tố lại gây ra teo âm đạo, tử cung. Niêm mạc âm đạo mỏng, độ pH thay đổi lại làm tăng sinh viêm nhiễm, đặc biệt là nhiễm nấm Candadi.

5. Da thâm nám, lão hóa nhanh hơn

Khi estrogen giảm thì quá trình sản xuất dầu nhờn da cũng giảm theo, khiến da khô sần, bong tróc, xuất hiện nhiều nếp nhăn. Đồng thời, những vùng da mỏng và tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời như hai gò má cũng xuất hiện nhiều vết thâm nám, tàn nhang. Vết nám ngày càng rõ và lan rộng.

6. Toát mồ hôi trong đêm, mất ngủ

Nhiều phụ nữ khi bước vào giai đoạn mãn kinh thường bị bốc hỏa, toát mồ hôi kể cả ban đêm, ở trong phòng máy lạnh. Điều này lại gây ra mất ngủ, mệt mỏi vào sáng hôm sau.
Bốc hỏa khi mãn kinh được lý giải là do sự suy giảm hormone nội tiết tố tác động đến hệ thần kinh thực vật, khí nóng lan từ hai bầu vú lên má, nhiệt độ da tăng, sờ vào có cảm giác nóng bỏng. Lúc này, hệ thần kinh lại hiểu là cơ thể đang nóng nên phải toát mồ hôi để giải nhiệt.

7. Nhồi máu cơ tim

Trước khi mãn kinh, do estrogen bảo vệ tim mạch nên phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch hay đột quỵ thấp hơn nhiều so với nam giới. Tuy nhiên, sau khi mãn kinh, nguy cơ mắc bệnh tim mạch so với những phụ nữ cùng tuổi nhưng chưa mãn kinh tăng lên 2 – 6 lần.

8. Giảm ham muốn tình dục

Hormone estrogen suy giảm làm giảm ham muốn, đồng thời cũng giảm khả năng tình dục của chị em. Bởi, estrogen giảm làm môi lớn, môi nhỏ khô teo, niêm mạc âm đạo mỏng, khô khiến chị em không thể thực hiện được việc quan hệ hoặc quan hệ bị đau rát, khó chịu.
9. Thuốc nội tiết chỉ có thể tăng ung thư đối với phụ nữ có nguy cơ

Dùng thuốc bổ sung nội tiết tố (HRT) dạng uống hoặc tiêm có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú, buồng trứng và niêm mạc tử cung.

10. Bổ sung nội tiết qua thực phẩm chức năng

Một số loại thực phẩm chức năng chiết xuất từ thảo dược, hoạt chất sinh học tác động đến tuyến thượng thận, giúp bổ sung nội tiết tố mà cơ thể đang thiếu hụt, giúp giảm các triệu chứng khó chịu mà mãn kinh gây ra, đồng thời giúp làm đẹp, kéo dài tuổi xuân cho chị em. 

Dưới đây là các quy tắc đơn giản trong chế độ ăn uống giúp phụ nữ mãn kinh cảm thấy tràn đầy năng lượng, theo chia sẻ của tiến sĩ Erika Schwartz (Anh).

Nên ăn thức ăn chia nhỏ mỗi 3-4 giờ. Điều này giúp cân bằng lượng đường và ngăn ngừa nồng độ insulin tăng cao. Nồng độ insulin tăng cao có thể làm tăng nồng độ của hoóc môn căng thẳng cortisol, làm mất cân bằng các hoóc môn khác, bao gồm hoóc môn giới tính estrogen và progesterone

Ăn tối ít và trước 20 giờ 30. Quy tắc này sẽ giúp bạn có được một đêm ngon giấc, vì ngủ ngon giúp cơ thể sản xuất hoóc môn lành mạnh và cân bằng.

Ăn thực phẩm “sạch”. Không cần là thực phẩm hữu cơ, nhưng cắt giảm thực phẩm chế biến sẵn. Vị giác của chúng ta có thể bị gây hại bởi các chất bảo quản trong thực phẩm chế biến. Enzyme của chúng ta được tạo ra để tiêu hóa các loại thực phẩm tự nhiên, vì vậy hãy tránh xa đồ ăn vặt.

Ăn nhiều rau quả. Các chất xơ trong rau quả là vị cứu tinh cho các loại hoóc môn, bảo vệ chúng ta khỏi lão hóa bằng cách giảm lượng đường trong máu tăng và giảm. Chất xơ cũng làm giảm viêm vốn gây lão hóa.

Không ăn đường. Đường tinh chế có trong bánh ngọt, bánh quy, kem... là kẻ thù tồi tệ nhất gây mất cân bằng hoóc môn, làm tác động vào insulin, do đó ảnh hưởng hoóc môn khác.

Ăn chất đạm. Chất đạm rất quan trọng để việc sản xuất hoóc môn và duy trì cân bằng hoóc môn hạnh phúc. Nó cũng giúp chúng ta tăng cường sức mạnh cơ bắp. Thịt gà, cá, đậu, các loại hạt và đậu phụ là tất cả các nguồn chất đạm tốt. Ngoài ra, cố gắng bổ sung các loại thực phẩm từ sữa như phô mai một lần một tuần.

Không uống nước có chất caffeine. Tránh cà phê vì cà phê có chứa caffein, hoặc có thể chuyển sang trà có ít caffeine hơn. Chất caffeine kích thích hệ thần kinh và hoóc môn ở phụ nữ, caffeine cũng làm tăng tình trạng căng ngực và gây ra các triệu chứng có liên quan đến chứng loãng xương.

BÁC SĨ PHỤ TRÁCH

  • BS. LÊ TRẦN ANH THƯ

    Bác sĩ CKI Sản phụ khoa trên 20 năm kinh nghiệm

    Giảng viên Trường Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng

    Nguyên trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe bà mẹ-KHHGĐ, Trung tâm Chăm sóc Sức Khỏe Sinh Sản TP. Đà Nẵng

    Nguyên trưởng phòng khám sản bệnh viện Đa Khoa Hoàn Mỹ Đà Nẵng